58. rocznica śmierci Jakuba Demla

Przed pięćdziesięciu ośmiu laty, 10 lutego 1961 roku, zmarł Jakub Deml, autor Zapomnianego światła, pisarz darzony ogromnym szacunkiem przez Bohumila Hrabala. 

W wydanej w 1967 roku antologii Bohumil Hrabal uvádí, autor Pociągów pod specjalnym nadzorem pisał wprost, że podstawę jego poetyki stanowi "pięcioramienna gwiazda" autorów: Kafka, Deml, Hašek, Weiner i Klíma.

"Moji poetiku tvoří pěticípá hvězda a jejími hroty jsou mi tak známá a sakrální jména těchto spisovatelů: Franz Kafka, Jakub Deml, Jaroslav Hašek, Richard Weiner a Ladislav Klíma."

"Že jsem se až po uši zamiloval do Jakuba Demla, to pochopí každý, kdo si přečte první stránku Zapomenutého světla. Čtenář neodtrhne oči dříve, dokud nedočte; a potom si strašlivě vzdychne. Ale tisíckrát strašlivěji si vzdychne ten, kdo se pokouší psát prózu, vzdychne zdravou žárlivostí nad neopakovatelností Zapomenutého světla, ve kterém Deml na tak malých plochách dovede rozpoutat skoro všechny formy psaní, od anekdoty k vnitřnímu monologu, od naturalismu k pomněnkově modré lyrice mariánského kultu..."

Jakub Deml. Foto: archiv Marty Milotové

Audycja poświęcona B. Hrabalowi w Czeskim Radiu

5 stycznia 2019 r. zmarł czeski teoretyk i historyk literatury Milan Jankovič, przyjaciel Bohumila Hrabala.

Czeskie Radio (Český rozhlas) przypomina w związku z tym smutnym wydarzeniem audycję Miloša Doležala i Tomáša Mazala z 2014 roku. Jej głównym bohaterem jest Bohumil Hrabal, a wypowiadają się Milan Jankovič, Josef Zumr, Sergio Corduas, František Dvořák i Stanislav Vávra. W audycji prezentowane są także fragmenty wypowiedzi autora Takiej pięknej żałoby, nagrane w roku 1981.

Audycji - jeszcze przez 27 dni - można wysłuchać TUTAJ.

W 2020 roku ekranizacja "Takiej pięknej żałoby"

Później niż zapowiadano - w roku 2020 - na ekrany czeskich (oby także i polskich!) kin trafi kolejny film fabularny oparty na prozie Bohumila Hrabala. Tym razem za podstawę scenariusza posłużył zbiór opowiadań Krasosmutnění (tytuł polski: Taka piękna żałoba), jedna z najpiękniejszych książek czeskiego prozaika. Nymburska przeszłość Hrabala i jego bliskich - poddana mityzującym przetworzeniom i deformacjom - została tu ukazana z perspektywy chłopca, o którym autor tak pisze w krótkim słowie wstępnym:

Zamykając krąg swoich cykli, zatrzymałem się przy tych kilku latach szkoły powszechnej, kiedy umiałem latać nie znając zasad lotu, kiedy potrafiłem myśleć dokładniej niż później, kiedy nie rozstawałem się z książkami i wszystko stawiałem na wykształcenie.

I tak oto w tych opowiadaniach zatrzymałem piękne obrazy, które nie starzeją się wraz ze mną: w książce tej pozostaję niezmiennie chłopczykiem w marynarskim ubranku, z tornistrem pełnym książek i zeszytów na plecach, wciąż jednak pogrążonym w szczelnym dzwonie świadomej nieświadomości, wciąż wybiegającym naprzeciw tajemnicy i zdziwieniu wywołanemu osłupieniem tym, co się wokół niego dzieje.

I czując obumieranie ciała stwierdziłem, iż ten chłopiec we mnie jest nie tylko moim domowym korepetytorem, nie tylko światłem w gęstniejącym zmierzchu, lecz także miarą wszystkich owych rzeczy, których nie dotyczy ani umieranie, ani śmierć. (cyt. za: B. Hrabal, Lekcje tańca dla starszych i zaawansowanych, przeł. A. Czcibor-Piotrowski, Warszawa 1990, s. 177)

Na kartach Takiej pięknej żałoby do głosu zdaje się dochodzić Hrabalowska fascynacja twórczością Brunona Schulza. Nymburk z kart książki jest w niektórych rysach podobny do Schulzowskiego Drohobycza.

Tło dla opowieści Hrabala stanowią wydarzenia historyczne, m.in. żałoba po śmierci prezydenta Czechosłowacji, Tomasza Garrigue Masaryka, II wojna światowa, okupacja niemiecka i Holokaust, wejście wojsk sowieckich na teren Połabia.

Film na podstawie tomu Krasosmutnění reżyseruje Jiří Vejdělek, autorem scenariusza jest Marek Epstein.

Wirtualne zwiedzanie ekspozycji poświęconej Bohumilowi Hrabalowi

Ekspozycję udostępnia Muzeum Połabskie w Nymburku.

Aby obejrzeć wystawę, kliknij w jedną z poniższych fotografii.

MEMY z cytatami z książek BH

Można udostępniać! :)

"Perełki na dnie" - film fabularny

tytuł: Perličky na dně [Perełki na dnie]
reżyseria: Jiří Menzel, Jan Němec, Evald Schorm, Věra Chytilová, Jaromir Jireš
scenariusz: Bohumil Hrabal, Jiří Menzel, Jan Němec, Evald Schorm, Věra Chytilová, Jaromir Jireš
zdjęcia: Jaroslav Kučera
muzyka: Jan Klusák, Jiří Šust

występują: Pavla Maršálková, Ferdinand Krůta, Alois Vachek, Emil Iserle, Bohumil Hrabal, Jiří Menzel, Vladimír Boudník i inni

rok produkcji: 1965

[Niżej: 3. część filmu, zatytułowana Automat Svět (reż. Věra Chytilová). W pierwszych kadrach: Bohumil Hrabal wchodzi do baru "Svět", by wypić piwo.]

"Postrzyżyny" - film fabularny

tytuł: Postřižiny [Postrzyżyny]
reżyseria: Jiří Menzel
scenariusz: Bohumil Hrabal, Jiří Menzel
zdjęcia: Jaromír Šofr
muzyka: Jiří Šust

występują: Magda Vášáryová, Jiří Schmitzer, Jaromír Hanzlík, Rudolf Hrušínský i inni

rok produkcji: 1980